Idą zmiany. Już są, już się dzieją. Zaczynam pracę zawodową poza domem. Od środy, dziś jest poniedziałek.
Duże zmiany dla naszej rodziny, dla każdego. Jest to podyktowane koniecznością finansową, ale też mają chęcią.
Bardziej się cieszę niż stresuję.
Bywanie na mediach społecznościowych jest uzależniające i silnie toksyczne - taki oto wniosek wysuwam na podstawie swych kilkuletnich doświadczeń. Pisanie bloga, w przeciwieństwie do pisania na instagramie, było dla mnie zawsze czymś energetycznie doładowującym. Tutaj, jak w domu, jestem bezpieczna. I to moje miejsce. Myślę, że komunikuję się w ten sposób z moimi dziećmi oszukując machinę czasu, dziesięciolecia oraz pokolenia ludzi mijające jedne po drugich. Przechytrzam czas: może czytają ten zapisek długo po mojej śmierci? Może same są babciami teraz? Halo, halo! Jest tam kto? Bo ja to wszystko pisałam zawsze i teraz też piszę tylko dla nich. Dla dzieci moich, które są mi najbliższe i najukochańsze ze wszystkich ludzi na świecie.
Za 10 minut 2024 rok. Ziewam i na siłę trzymam się, by nie zasnąć. W domu słychać śmiechy dziewczyn, wróciły z Krakowa. Na zewnątrz fajerwerki zewsząd. Grześ czyta. Chłopcy w łóżkach.
Czy oczekuję czegoś po nadchodzącym roku? Tak. Powodzenia moich przedsięwzięć. Nie zdradzam których. Ale mocno chcę, by się udało. I w sumie wiem, że się uda - zamykam oczy i widzę to wszystko!
I rzeczywiście, to moje wejście tutaj, na bloga, przyniosło natychmiastowy skutek: Emi skontaktowała się z dziewczynką, która była jej pierwszą koleżanką, (wspominaną tutaj wielokrotnie Zosią Rz.) Pisały do siebie wczoraj. Był to ich pierwszy kontakt od 10 lat...
Zupełnie przypadkowo piszę dziś tutaj. Albo inaczej spoglądając na życie: przypadków nie ma, a pisanie tutaj i o tej porze jest celowe i zamierzone. Pewnie nie przeze mnie, ale być może tak właśnie miało być: miałam otworzyć bloga i zacząć pisać o naszym życiu znowu.
Po takiej przerwie, że właściwie nie wiem, czy to my i czy to ja ta sama, co kiedyś.
No i pytanie kluczowe: czy mam pisać o rodzinie, dzieciach, czy o sobie? Kiedyś zgrabnie to łączyłam i nawet prywatności nie traciłam, więc może warto spróbować raz jeszcze, tym bardziej, że tamte zapiski są "słodkie " (określenie dorosłej już Emilki).
Czy nauka o emocjach człowieka, o czymś tak nieuchwytnym jak natura ludzkich uczuć może mieścić się w ramach obliczeń matematycznych? Czy psychologia jest nauką humanistyczną, czy może w połączeniu z najnowszymi metodami badawczymi polegającymi na neuroobrazowaniu pracy mózgu staje się na naszych oczach dziedziną nauki ścisłą? Och, gdybym tylko mogła urodzić się jeszcze raz wiedziałabym dokładnie jaką dziedzinę wiedzy studiować! Dziś pozostaje mi jedynie hobbistyczne zagłębianie tajników działania pracy ludzkiego umysłu, czytanie dostępnych i zrozumiałych dla laików opracowań i książek z pogranicza psychologii, neurologii, socjologii i dziedzin pokrewnych. To nic. I tak mnie to cieszy, że dostęp do tego typu informacji jest obecnie szeroki.
Moim szczególnym zainteresowaniem cieszy się psychologia pozytywna, a więc taka, która (najogólniej rzecz ujmując) zajmuje się badaniem pojęcia szczęścia. Jak to się dzieje, że niektórzy ludzie są zadowoleni z życia? Co wpływa na taki stan rzeczy? Czy istnieje recepta na szczęście? A jeśli tak, to jaka?
Zakres zagadnienia jest ogromny, nie sposób zająć się nim w jednym krótkim poście na blogu. Z pewnością będę wielokrotnie wracać do tej tematyki w tym roku pisania. Dziś chcę przestawić pokrótce niesamowite według mnie wyniki badań nad szczęściem, które mają wiele wspólnego z matematyką! Zafascynowały mnie rezultaty analiz przeprowadzonych przez psycholog Barbarę Fredrickson, która od lat postuluje konieczność poszukiwania sposobów na wzbogacenie naszego życia w pozytywne emocje. Z jej badań wynika, że abyśmy czuli się szczęśliwi, na każde negatywne uczucie w naszym życiu MUSZĄ przypadać trzy pozytywne. Mogą to być na przykład: zachwyt, współczucie, zadowolenie, wdzięczność, radość, nadzieja, miłość, pożądanie. Negatywne uczucia, o których mowa to między innymi: gniew, pogarda, obrzydzenie, wstyd, strach, smutek, zażenowanie. Badaczka udowodniła, że chcąc osiągnąć zadowolenie z życia wcale nie trzeba eliminować negatywnych uczuć (jest to, jak wiemy, niemożliwe), trzeba raczej starać się zwiększyć liczbę tych pozytywnych, by utrzymać odpowiednie proporcje, a więc trzy do jednego. I tyle! Krótkie, treściwe, logiczne jak cała matematyka świata. Prosto zapamiętać tą metodę, łatwo wdrożyć w życie mając na uwadze tylko zależność między tymi dwoma cyframi. Trzy do jednego dla szczęścia. Ciekawsze jeszcze wydaje się podążenie tym tropem i analiza kolejnych badań psychologicznych, na podstawie których naukowcy obliczyli coś, co nazwali "współczynnikiem pozytywności".Tworzy się go, dzieląc całkowitą liczbę uczuć pozytywnych przez sumę negatywnych. Co więcej, współczynnik pozytywności jest również receptą na udany związek. Doktor John Gottman badał naukowo relacje między partnerami. Po dokładnej analizie czynników wpływających na szczęście w małżeństwie doszedł do wniosku, że trwałość związku można przewidzieć na podstawie proporcji pozytywnych i negatywnych doświadczeń danej pary. Wydaje się, że idealną kombinacją jest pięć do jednego. Im mniej pozytywnych interakcji przypada na jedną negatywną, tym większe prawdopodobieństwo rozwodu.
I znów matematyka wkracza do umysłów. Warto o tym pamiętać, gdy w powietrzu wisi sprzeczka. Aby ją zneutralizować trzeba wspólnie przeżyć aż pięć miłych uczuć. Co oczywiście samo w sobie jest miłe, niemniej jednak warto dbać o właściwy współczynnik pozytywności i pamiętać o dwóch liczbach: pięć do jednego kochani! Dla miłości.
/Przy pisaniu tego wpisu korzystałam z książki "Między pesymizmem a optymizmem" Elaine Fox/
Nie wiem, czy każdy ma w sobie coś, co potrafi go otrząsnąć z codzienności, wytrącić z zamartwiania się, przenieść w nieczas, gdzieś daleko stąd, nie tu i nie teraz. Dla mnie czymś, co uruchamia taki stan umysłu jest słuchanie śpiewu ptaków, a w szczególności gruchania gołębi.
Wróciliśmy z Polski, ze świąt, sylwestrów i nowych roków, z imprez, odwiedzin, spotkań, przyjaciół, znajomych i rodziny. Jechaliśmy te dwa tysiące kilometrów autem wyładowanym nieracjonalnym bagażem - bo przecież polskie jabłka smakują najlepiej - z zapasem farb akrylowych na kolejne sześć miesięcy malowania, z walizką polskich książek. Najcenniejsze bagaże nie ważyły jednak nic, miejsca nie zajmowały wcale. Najcenniejsze to bagaże doświadczeń. Wśród nich perełką było przeżycie bliskości emocjonalnej z grupą ludzi, która była mi bliska ponad dwadzieścia lat temu. Potem nasze ścieżki się rozeszły, każdy pobiegł do swojego życia, by przeżywać je jak najlepiej. Kilka lat temu znów zaczęliśmy się widywać przy okazji świąt i sylwestra. Kolacja, wino, wspomnienia, śmiechy, te same twarze. Zawsze miło, zawsze przyjacielsko. Teraz, w tym roku, poczułam od grupy (albo w grupie) masę pozytywnej energii, ogromne wsparcie i tą bliskość emocjonalną, którą nawiązuje się tylko z niektórymi i raczej bardzo rzadko. Jestem pewna, że każdy z nas czuł podobnie, bo w ciągu 10 dni spotkaliśmy się aż 3 razy, a rozejść się do domów nie było łatwo - nie wiadomo kiedy czas zleciał i rozstawaliśmy się o 3 nad ranem.
O świcie dobiegł mnie zza okna śpiew ptaków. Spotkania z przyjaciółmi z dawnych lat otrząsnęły mnie z codzienności. Tak jak gruchające gołębie.
Zazwyczaj, gdy myślimy o bliskości emocjonalnej, mamy przed oczyma obraz relacji, którą tworzymy z ludźmi bardzo bliskimi: z przyjaciółmi, rodziną, dziećmi, partnerem. Wydaje się to być naturalne, być może nawet oczywiste, bo płynące ze specyfiki owych więzi. Chciałoby się wręcz powiedzieć: tak powinno być. Relacje z osobami najbliższymi obciążone są oczekiwaniem takiej właśnie zażyłości. Oczekiwania mają jednak to do siebie, że mogą zostać zawiedzione.
Na spotkaniach z dalszym kręgiem znajomych, a czasami nawet spotkaniach z ludźmi, których się widzi po raz pierwszy w życiu, nie ciąży balast wymagań dotyczących bliskości emocjonalnej. Nikt nie wyobraża sobie po relacjach tego typu, że zaspokoją jego potrzebę bliskości. I właśnie dlatego moje około-świąteczne spotkania z grupą znajomych z dawnych lat tak bardzo mnie zaskoczyły.
Bliskość emocjonalną rozumiem jako świadomość, że w relacji z kimś możesz komuś zupełnie zaufać, powiedzieć wszystko, zwrócić się z każdą sprawą - niezależnie od tego, co akurat przechodzisz we własnym życiu. Otwierasz się przed tą osobą, bo czujesz się bezpiecznie. Czerpiesz przyjemność z łączącej was bliskości oraz świadomości, że ktoś widzi cię dokładnie takim jakim jesteś. Tego typu więź ma szansę zaistnieć tylko wtedy, gdy druga osoba chcę cię poznać naprawdę, a nie jedynie osądzać. Bardzo ważne jest zainteresowanie jakim drugi człowiek obdarza twoje uczucia. Jest on żywo i autentycznie zaangażowany w to, co akurat czujesz, chce cię wysłuchać, zrozumieć twoje przeżycia, decyzje, wybory, rozterki, twój tok rozumowania. W trakcie rozmowy z tobą nie "załatwia" własnych spraw, nie używa cię do własnych, psychologicznych celów: nie podnosi sobie poczucia własnej wartości wywyższając się ponad ciebie lub wartościując, nie poucza, nie traktuje protekcjonalnie. Gdy w kontakcie z drugim człowiekiem brakuje bliskości emocjonalnej czujesz pustkę, ogarnia cię poczucie samotności. Mimo, że rozmowa toczy się wartko czujesz, że odbijasz się jak od ściany z własnymi uczuciami, że mur, jakim otoczona jest ta druga osoba uniemożliwia prawdziwy, głęboki kontakt. Powierzchowność relacji przejawia się płytkim dialogiem, rozmowami mającymi zapełnić jedynie pustkę między wami. Czujesz, że otwartość emocjonalną, jaką ofiarowujesz drugiemu człowiekowi nie ma dla niego wartości, że twoje przemyślenia i przeżycia, ale chyba przede wszystkim uczucia są dla tej osoby po prostu nieważne. Unikanie bliskości emocjonalnej przejawiać się może na wiele sposobów: ktoś może ci jawnie okazywać, że nie słucha. Może ci przerywać, w trakcie mówienia zmieniając temat lub ochoczo wykrzykując "ja też tak mam", po czym gładko przechodzi do rozprawiania na swój temat ignorując fakt, że pozostawił cię z urwanym w pół słowa tokiem myślenia. Ludzie, którzy nie potrafią, lub nie chcą nawiązać bliskości emocjonalnej otaczają się grubym murem: nie dopuszczają do tego, by rozmowa zeszła na temat twoich emocji, często (choć nie zawsze!) emocji trudnych, niemiłych, złożonych, ciężkich, ambiwalentnych. Nie są też chętni do rozmowy na temat ich własnych uczuć.
Poczucie bliskości emocjonalnej z drugim człowiekiem nie musi się nawiązywać poprzez roztrząsanie jedynie kwestii emocjonalnych, poprzez rozmowę stricte o uczuciach. Nie w tym rzecz! Można prowadzić dialog o czymkolwiek, o przysłowiowej pogodzie i czuć, że oto jestem z kimś kto chce ze mną być na prawdę, kogo interesuje, kto słucha i stara się zrozumieć, kto chce być blisko.
Zawsze przy tego typu rozważaniach na temat natury ludzkiej rodzi się we mnie chęć znalezienia odpowiedzi na pytanie skąd się to bierze, dlaczego niektórzy ludzie nie nawiązują bliskości emocjonalnej, dlaczego jej aktywnie unikają. Wydaje mi się, że głównym powodem może być w tym przypadku niedojrzałość emocjonalna wynikająca ze strachu przed uczuciami i przed bliskością. Człowiek świadomy własnych stanów emocjonalnych, człowiek znający samego siebie, człowiek akceptujący w sobie każde uczucie nie boi się bliskości. Osoba dojrzała emocjonalnie czuje się bezpiecznie i ufa, zarówno sobie, jak i innym. Z dojrzałości emocjonalnej płynie ogromna siła. Moc człowieka, który jest dojrzały polega też na tym, że akceptuje on fakt istnienia relacji płytkich i powierzchownych, byle jakich. Rozumie, że z niektórymi osobami nigdy nie nawiąże relacji bliskich, że spotkania z nimi zawsze będę jedynie kurtuazyjną wymianą uwag na tematy poboczne, że zamiast rozmowy toczyć się będą dwa, oddzielne monologi, że spotkania takie będą w nim pozostawiać poczucie pustki, samotności, niedosytu, braku, smutku.
Wychowywanie dzieci ciągle i na nowo buduje moją osobowość poprzez nieustanne konfrontowanie mnie z wartościami, które chciałabym im przekazać. Życie z potomstwem zmusza do definiowania wszystkich priorytetów od nowa i od nowa. To ciągłe rozmyślanie i analizowanie. Każdego dnia pojawiają się pytania, na które odpowiedzi należy poszukać w sobie. Od wczoraj myślę o odwadze. Emilia stanęła w obronie słabszej koleżanki, sprzeciwiła się grupowemu atakowi na dziewczynkę z klasy. Nie zgodziła się na bicie, popychanie, wyśmiewanie i wyzwiska, które spotkały tamtą dziewczynkę. Potem sama w wyniku sojuszu jaki zawarła z ofiarą, była atakowana. Emilka jest osobą introwertyczną, spokojną, cichą, bardzo dojrzałą jak na swój wiek, emocjonalną miłośniczką książek i zdobywania wiedzy. I taka osoba jak ona wystąpiła w roli obrońcy słabszego, atakowanego przez grupę rówieśniczą, odrzucanego i pogardzanego dziecka. Nie znajduję w sobie słów, by opisać, co myślę o tej sytuacji i jej zachowaniu. Wiem, co czuję. Dumę. Jestem z niej tak bardzo, bardzo dumna! Wiem ile siły i odwagi musiało ją to kosztować.
Deklaracje nie są ważne. W teorii każdy przypisuje sobie szlachetne przesłanki własnych zachowań, każdy ceni prawość i przyzwoitość. Być może nawet każdy chciałby być dobry. Ale człowieka poznaje się tylko i wyłącznie poprzez jego czyny i decyzje jakie podejmuje w sytuacjach skrajnych, stresowych, trudnych. Ktoś, kto deklaruje, że rodzina jest dla niego najważniejsza, a siedzi w pracy ciągle do dwudziestej, to przedkłada pracę nad rodzinę. Deklaracje idą w jednym kierunku, a czyny w innym. Rozbieżność słów i czynów sama mówi za siebie. Ktoś, kto uważa się za nonkonformistę, a w sytuacji, gdy potrzeba przeciwstawić się złu grupowemu wobec ofiary nie robi tego, jest konformistą. Nie chodzi o to, by oceniać. Tak czasem bywa, że ktoś bardziej ceni pracę niż rodzinę, albo, że ktoś woli postępować tak, jak nakazuje grupa. Oceny moralne takich postaw życiowych, to już temat na inny wpis. Chodzi mi jedynie o to, że prawdziwym sprawdzianem życiowych wartości jest czyn, postępowanie, działanie, a nie deklarowanie.
Odwaga była dla mnie zawsze na liście życiowych priorytetów. Może nawet jest numerem jeden wśród wartości, którymi należy się w życiu kierować? Rozumiem to pojęcie niezmiernie szeroko. Zawiera się w nim zarówno odwaga, by być sobą, żyć po swojemu i często wbrew innym, na przekór tradycji i regułom, ale też odwaga, by przekraczać własne ograniczenia, swoją wygodę, swój własny egoizm. Zawsze bardzo wysoko ceniłam ludzi, którzy nie potrafili kalkulować: takich, którzy postępowali uczciwie, choć im się taka przyzwoitość wcale nie opłacała. Nigdy nie lubiłam ludzi "śliskich moralnie", zbyt sprytnych, cwanych i wyrachowanych - to oni mówią, że białe jest czarne, gdy im się to opłaca, a innym razem krzyczą odwrotnie. Unikam. Omijam. Odgradzam się od nich. Oczywiście wiem, że powoduje nimi brak odwagi, czyli po prostu życiowy strach, jednak osobiście uważam, że życie człowieka powinno być pracą nad sobą, nad własnymi ograniczeniami, a w tym konkretnym wypadku nad hamowaniem strachu i kształtowaniem w sobie odważnej życiowej postawy.
Przyjęło się sądzić, że okres dorastania, to kres buntu. Od pewnego czasu zaczynam jednak określać wiek nastoletni jako okres pierwszej wypłaty dla rodziców. Jest pewna prosta i zarazem trafna definicja wychowywania dziecka porównująca ów proces do pakowania walizki: co do niej włożysz, to potem wyjmiesz. Nie znajdziesz tam nic innego. Starałam się o tym pamiętać pakując każdą z czterech walizek. I większych niespodzianek teraz nie mam. Może poza jedną. Że to rzeczywiście się sprawdza. I Emilko, jeśli kiedykolwiek czytasz ten wpis, to chciałam Ci podziękować za to, co właśnie wyjęłaś z tej walizki. Za Twoją odwagę, by stanąć w obronie słabszego i by przeciwstawić się grupie. Jestem z Ciebie dumna. Na takie wypłaty okresu nastoletniego warto było czekać i pracować troskliwie pakując twoją walizkę. Warto być przyzwoitym.
Jeżdżenie po angielskich drogach dostarcza mi nieznanych wrażeń. Nie mam tu na myśli ruchu lewostronnego, do którego przywykłam szybko. Jestem zafascynowana umiejętnością współpracy wypracowaną przez tutejszych kierowców. Sheffield nie jest miastem łatwym do poruszania się własnym autem. Uliczki są bardzo wąskie, po dwóch stronach drogi stoją zaparkowane samochody, dodatkowo miasto położone jest na wielu stromych pagórkach. W takich warunkach musiała rozwinąć się wyjątkowa kultura jazdy autem. No właśnie, czy musiała?
Wszyscy jesteśmy zazwyczaj zgodni co do zalet płynących ze współpracy. Ponoć, to właśnie dzięki niespotykanej wśród żadnego innego gatunku na świecie umiejętności współdziałania opanowaliśmy Ziemię. Współpraca była i jest kluczową umiejętnością homo sapiens. Kooperujemy, gdy pojawia się wspólny cel. Może nim być, jak we wspomnianym wyżej przypadku, sprawne poruszanie się po mieście autem. Każdy przecież chce dotrzeć na miejsce.
Słyszałam kiedyś definicję dobrego małżeństwa, z której trafnością, po dwudziestu jeden latach związku, zgadzam się do dziś. Ponoć zgrane małżeństwo to takie, w którym naczynia same się myją. Jakież to prozaiczne i jak bardzo prawdziwe. Nie chodzi bynajmniej o to, że to jedno z małżonków bez szemrania i buntu owe gary myje (najczęściej taka właśnie rola przypadała dawniej kobiecie - ale o tym chyba nikomu przypominać nie muszę). Kwintesencja dobrego małżeństwa tkwi w czym innym: naczynia myje się w domu, gdy są brudne. Nie jest ważne kto to zrobi, bo do obowiązku wspólnego dbania o dom poczuwa się każdy. Nie ma targowania się, sprzeczania, wyliczania zasług, walki o to, by wymigać się z tego niewdzięcznego obowiązku. Jest do wykonania praca, więc każdy, kto jest w związku łapie za gąbeczkę, ściereczkę i płyn i po prostu robi robotę. I każdy dba o to, by ta druga strona nie przepracowywała się za bardzo. Każdy dba o sprawiedliwy podział pracy i wysiłku, by nikt nie był poszkodowany.
Tak jak w dobrym małżeństwie, tak też i w szerszej wspólnocie obowiązują te same zasady dotyczące współpracy. Są też, jak widać, te same zagrożenia. Pierwszym z nich jest zrzucanie odpowiedzialności za wynik współdziałania na drugą stronę przejawiający się chociażby niechęcią do ustępstw. Znam te wymówki na pamięć: "dlaczego to ja mam ustępować na drodze?", "niech inni ustępują, to będę i ja." Klasyczny przykład targowania się! Bezsensowna szamotanina, na której tracą wszyscy. Skoro warunki drogowe są ciężkie, skoro wszyscy mamy ten sam cel, by gdzieś dojechać, to powinna pojawić się odpowiedzialność za to, co dzieje się na drodze. Nie jest ważne, że ustępuję teraz ja, że być może i kolejnym razem to znów ja będę musiała zjechać w zatoczkę i poczekać na swoją kolej, mimo, że bardzo, bardzo mi się spieszy. Bo następnym razem, to ktoś inny, a potem jeszcze ktoś i jeszcze jeden przepuści mnie pierwszą, poczeka. Na drodze i w małżeństwie to właśnie dzięki wspólnemu celowi i schowaniu do kieszeni egoizmu osiągnąć można wiele. Ustępowanie nikogo nie poniża, choć często odnoszę takie wrażenie patrząc na ludzi, którym obca jest taka postawa. Trochę tak, jakby się bali, że przepuszczenie kogoś na drodze strąci im z głów koronę króla szos. A korona to przecież atrybut władzy. Nieumiejętność współpracy i potrzeba utrzymywania przewagi nad innymi idą ze sobą pod rękę. Jeśli dla kogoś ważniejsze jest decydowanie, rozkazywanie i okazywanie władzy niż osiąganie wspólnego celu, to nie ma mowy o współdziałaniu. Skoro mamy osiągnąć jakiś wspólny cel, to zaraz pojawia się pytanie: jak? I ponieważ, każdy z nas ma się za osobę myślącą, wszak nikt nie narzeka na niedosyt rozumu, to każdy czuje potrzebę, by odpowiedzieć na pytanie: "w jaki sposób osiągniemy współpracę". Być może nawet każdy ma swoją wizję współdziałania. Być może nawet każdy chciałaby decydować o charakterze współpracy (tej na drodze, tej przy domowym zmywaku i każdej innej). I znowu tutaj przydadzą się głębokie kieszenie, do których, obok upchanego wcześniej egoizmu, schowamy również potrzebę władzy.
Często obserwuję moje dzieci w trakcie zabawy. A że każde z nich miewa od czasu do czasu chęć porządzić innymi, nie ustępować i egoistycznie rozkazywać wszystkim pozostałym, to też dochodzi do sytuacji, gdy uzurpator zostaje (jako jedyny!) usunięty ze wspólnej zabawy. Życiowa lekcja i płynący z niej przekaz jest jasny: nie umiesz współpracować, to się z nami nie bawisz!
Piątkowo życzę Wam dużo zabawy, mało naczyń w zlewie i życzliwych kierowców na drogach. A życiowo życzę Wam dużo owocnej współpracy.
(A short note to my english readers: this post was translated with a big help of google translator and a minimum efford from my side. I hope it is understandable enough. Sorry for all the mistakes it might contain. It is Friday, I am home alone - Greg went to Poland - and house work as well as painting work is waiting for me right now. I simply wanted to publish this text today. I promise to work on it later and make it clear for you.)
Driving English roads gives me unknown experiences. I do not mean left-hand traffic, which I'm used to quickly. I am fascinated by the cooperation skills developed by local drivers. Sheffield is not an easy city to drive your own car. Streets are very narrow, cars are parked on both sides of the road, in addition, the city is located on many steep hills. Under such conditions, an exceptional car driving culture had to develop. Well, did it have to?
We are all generally in agreement about the advantages of cooperation. Apparently, it is thanks to the unprecedented skills of cooperation that we have not seen anywhere else in the world that we have ruled the Earth. Collaboration has been and is a key homo sapiens skill. We cooperate when a common goal appears. It can be, as in the aforementioned case, efficiently moving around the city by car. Everyone wants to get somewhere.
I once heard the definition of a good marriage, from which I am in agreement till today, after twenty-one years of relationship. It seems that a happy marriage is the one in which dishes are washed themselves. How prosaic and how real. This is not about the fact that it is one of the spouses without murmur and rebellion that cleanes dishes (most often this was the role that formerly belonged to a woman - but I do not have to remind anyone about it). The quintessence of a good marriage lies in something else: dishes are washed at home when they are dirty. It does not matter who will do it, because everybody feels the obligation to take care of the house. There is no haggling, no arguments, no merit, no fight to evade this ungrateful duty. There is work to be done, so everyone who is in the relationship catches a sponge, a cloth and a liquid and just does the job. And everyone cares about the other side not working too much. Everyone cares for a fair division of work and effort so that no one is treated unjustly.
As in a good marriage, the same rules for cooperation apply to the wider community. There are also, as you can see, the same threats. The first of these is the shedding of responsibility for the result of cooperation on the other side, manifesting itself even by reluctance to make concessions. I know these excuses by heart: "why should I give way on the road?", "Let others give way, then I will do the same." A classic example of bargaining! A senseless struggle on which everyone loses. Since road conditions are difficult, since we all have the same goal to go somewhere, there should be a responsibility for what is happening on the road. It is not important that now I am giving up, that perhaps again next time I will have to go down to the cove and wait for my turn, even though I am in a very hurry. Because next time, it's someone else, and then someone else and one more who will let me go first and wait. On the road and in the marriage, it is thanks to the common goal and hidden in the pocket of egoism that you can achieve a lot. It is not humiliating anyone. A bit as if they were afraid that passing someone on the road would knock the crown of the king of the road off their heads. And the crown is after all an attribute of power. The inability to cooperate and the need to maintain an advantage over others go hand in hand. If it is more important for someone to decide, to command and to show power than to achieve a common goal, then there is no question of cooperation. If we are to achieve a common goal, then the question arises: how? And because, each of us is a thinking person, after all no one complains about insufficiency of mind, then everyone feels the need to answer the question: "how will we achieve cooperation". Maybe even everyone has their vision of cooperation. Perhaps even everyone wants to decide on the nature of cooperation (the one on the road, the one at the household dishcloth and any other). And here again, deep pockets will help, to which, along with previously mentioned egoism, we also hide the need for power.
I often watch my children during play. And that each of them has from time to time willingness to put others in order, not give in and selfishly order to everyone else. The result of such behavior is simple: usurper is (as the only one!) removed from playing together. The life lesson and the message from it is clear: you can not cooperate, you do not play with us!
Friday, I wish you a lot of fun, few dishes in the sink and kind drivers on the roads. And in life I wish you a lot of fruitful cooperation.
Rano wyszliśmy z mężem na kawę do naszej ulubionej, lokalnej kafejki. Nie było miejsc siedzących, zamówiliśmy kawę na wynos. W międzyczasie zaczął padać deszcz. Idąc ulicami Sheffield, z kubkami gorącej, pachnącej kawy, w strugach deszczu, pod szarym, ciężkim niebem poczułam, że akceptuję to, co się właśnie dzieje. Leje na mnie woda, przemaka kurtka. I nie przeszkadza mi to. Nie psuje nastroju, nie spycha natrętnych myśli w stronę negatywnego narzekania, nie prowadzi do buntu, złości, bezradności.
Przez cały dzień rozmyślam o akceptacji. Rozumiem ją jako zgodę na wszystko co istnieje, począwszy od świata zewnętrznego, poprzez zgodę na innych ludzi i to, jacy są, a skończywszy na zgodzie na siebie samego, na własne uczucia. Myślę o akceptacji rzeczy, na które wpływu nie mamy, ale również tych, których autorami jesteśmy my sami. Akceptacja jest pochodną szczerości. Wynika z niej. Najpierw jestem szczera i prawdomówna wobec samej siebie. Przyznaję, że coś czuję, coś myślę, w jakiś sposób postępuję. Życie bez kłamstwa jest nie tylko prostsze, mniej skomplikowane. Przyznawanie się samemu sobie do ciężkich, trudnych, często nie chcianych uczuć jest wyzwalające, dające właściwie nieograniczoną wolność i poczucie siły. Dopiero potem przychodzi akceptacja. Nie tak od razu - powoli, leniwie. Pamiętam sytuację, w której koleżanka ze szkolnej ławy powiedziała mi, że mnie podziwia, że daję sobie radę z czwórką dzieci. Wyprowadziłam ją z błędu, przyznałam, że wcale nie daję sobie rady. Była zszokowana tym, że ośmieliłam się przyznać do własnej słabości i bezradności. W tamtym momencie życia potrafiłam się już nie tylko zdobyć na takie szczere wyznanie, ale również akceptowałam tą sytuację: zmęczenia, chaosu, zagubienia, nie radzenia sobie z obowiązkami i powinnościami. Akceptacja jest dla mnie punktem zero, początkiem. Dopiero zgadzając się na coś zaczynamy sobie z tym radzić. Zgadzając się na angielski deszcz uruchamiamy w sobie działanie. Do akcji wkracza kreator, pełen pomysłów i rozwiązań. Ok, leje non stop. Czy mogę zrobić coś, żeby ten dzień był miły? Co mogę zrobić? Gdzieś wyjść? Gdzie? Ubrać płaszcz, kalosze, zabrać parasol. A może wspólnie z rodziną coś ugotować? A może porysować? Oglądnąć film w domu? Kino jakieś?
A co ze wspomnianą sytuacją nieradzenia sobie z obowiązkami przy czwórce dzieci? Skoro akceptuję ją, to wiem, że zaraz przyjdą pomysły na ułatwienia. Nie pamiętam już dokładnie jakie one były, bo mówię o sytuacji sprzed kilku lat, ale jak widać coś wymyśliłam, bo do tej pory wszyscy żyjemy (ha, ha, ha!).
Wielu ludziom z trudem przychodzi akceptowanie własnych uczuć, szczególnie tych negatywnych, trudnych. Każdy ma jakiś słaby punkt, jeden nie znosi w sobie agresji, inny z całych sił wypiera zazdrość, jeszcze ktoś ucieka przed smutkiem, innemu sen z powiek spędza brak kontroli. I dopóki nie ma zgody w sobie samym na te uczucia, dopóty jest ucieczka, samookłamywanie, wypieranie, ignorowanie, obwinianie innych, złość na siebie lub świat. Upychanie po kątach własnej osobowości negatywnych uczuć, zamiast po prostu je przeżywać i akceptować, prowadzi nie tylko do życia mało satysfakcjonującego, ale też do utrwalenia się tego mechanizmu, który z wiekiem zaczyna budować charakter człowieka. I potem mamy starego, nieszczęśliwego, złego na cały świat, ponurego, zawistnego człowieka, którego nic już nie cieszy, którego nic już nie zadowala, który nie widzi w świecie stron pięknych i jasnych, takiego który tylko wszędzie i w każdym szuka potwierdzenia własnej smutnej i przerażającej wizji istnienia. Wszystko przed czym z całych sił starał się uciec, wszystko czego nie akceptował w sobie wróciło do niego z zewnątrz ze zdwojoną siłą.
Akceptacja nie oznacza dla mnie bierności. Jest to raczej spokojna zgoda. Przyznanie się. Zauważenie rzeczywistości taką jaka jest ( o ile to w ogóle możliwe?!). Potem przychodzi czas na działanie. A jeśli działanie jest niemożliwe, to jest to czas na zmianę w sobie, na zmianę podejścia, na zdystansowanie się, na przewartościowanie. Do głowy przychodzi mi teraz pewne polskie przysłowie: jak się nie ma, co się lubi, to się lubi co się ma. Przecież jest to prosta kwintesencja akceptacji i zmiany priorytetów. Można coś polubić, dostrzec dobre, pozytywne strony, wyciągnąć dla siebie naukę. Ponoć na tym polega "ćwiczenie na szczęście" - doszukiwanie się pozytywów tam, gdzie ich na pierwszy rzut oka nie ma. Czytałam kiedyś o wspaniałym eksperymencie psychologicznym polegającym na tym, że grupa osób miała codziennie przed snem zapisywać kilka dobrych, pozytywnych wydarzeń z mijającego dnia. Eksperyment trwał trzy tygodnie. Jego efekty, w postaci poprawy ogólnego nastroju badanych, a nawet zaniku stanów depresyjnych (!) trwały przez kolejne pół roku. Czyż nie jest to fascynujące?
In the morning, we went with my husband for a coffee at our favorite local cafe. There were no free seats so we ordered coffee for take - away. In the meantime, it started to rain. Walking the streets of Sheffield, with cups of hot coffee, in the pouring rain, under a gray, heavy sky, I felt that I accept what is happening. Water pours on me, the jacket is fuzzy. And it does not bother me. It does not spoil the mood, does not push the intrusive thoughts towards negative complaints, does not lead to rebellion, anger, helplessness.
I am thinking about acceptance throughout the day. I understand it as a consent to everything that exists, starting from the outside world, by agreeing to other people and how they are, and ending with the consent to themselves, to their own feelings. I am thinking of accepting things that we do not have influence, but also those whose authors are ourselves. Acceptance is a derivative of sincerity. It follows from it. First, I'm honest and truthful to myself. I admit that I feel something, think something, act in some way. Living without a lie is not only simpler, less complicated. Admitting myself to the hard, difficult, often unwanted feelings is liberating, giving virtually unlimited freedom and a sense of strength. Only then comes acceptance. Not so immediately - slowly, lazily. I remember the situation in which a friend from the school bench who told me that she admires me that I manage four children. I led her out of the mistake, I admitted that I could not cope. She was shocked that I dared to admit my own weakness and helplessness. At that moment in my life I was able not only to get such a sincere confession, but also accepted this situation: tiredness, chaos, confusion, not dealing with duties. Acceptance is for me the zero point, the beginning. Only when we agree to something we're starting to deal with it. By agreeing to the English rain, we start the action. A wizard comes in, full of ideas and solutions. Ok, it pours non-stop. Can I do something to make this day nice? What can I do? Somewhere to go out? Where? Wear a coat, wellies, take an umbrella. Or maybe cook something with my family? Or maybe scratch? Watch a movie at home? Cinema?
And what about the situation of not dealing with the duties of four children? When I accepted it, I knew that ideas will come soon. I do not remember exactly what they were, because I'm talking about a situation from a few years ago, but as you can see, I came up with something, because so far we are all alive (ha, ha, ha!).
Many people find it difficult to accept their own feelings, especially those negative, difficult ones. Everyone has a weak point, one does not tolerate aggression in himself, another one disavowals his own jealousy, someone else escapes from sadness, another one hates his own lack of control. And as long as there is no agreement in yourself about these feelings, there is escape, self-shattering, displacement, ignoring, blaming others, anger at yourself or the world. The deposition of negative feelings on the corners of one's own personality, instead of simply experiencing and accepting them, leads not only to a life that is not very satisfying, but also to the consolidation of this mechanism, which with age begins to build the human character. And then we have an old, unhappy, evil for the whole world, a gloomy, envious man who does not enjoy anything anymore, who does not see in the world the beautiful and bright sides, who seeks confirmation of his own sad and a terrifying vision of existence. Everything he tried to escape from, everything he did not accepted in himself returned to him from the outside world with redoubled strength.
Acceptance does not mean passivity for me. It is rather a peaceful agreement. Admission. Noticing reality as it is (if it is possible at all ?!). Then the time comes for action. And if the action is impossible, it is a time for a change in yourself, for a change of approach, for distancing yourself, for reevaluation. A Polish proverb comes to my mind now: if you do not have what you like, you like what you have. After all, it is a simple quintessence of acceptance and change of priorities. You can like something, see good, positive sides, learn for yourself. It seems to be the "happiness exercise" - the search for positives where they can not be noticed at first sight. I once read about a wonderful psychological experiment consisting in the fact that a group of people had to record several good, positive events from a passing day every day. The experiment lasted three weeks. Its effects, in the form of improving the general mood of the respondents, and even the disappearance of depressive states (!) lasted for another six months. Isn't it fascinating?
